Tijdens het weekend van 13, 14 en 15 september zijn de Open Monumentendagen. Valkenswaard Nieuws kijkt naar een bijzonder monument: de grafkapel van de familie Maas-Leën. Dit kapelletje staat langs het hoofdpad van de Oude Begraafplaats in Valkenswaard en draagt het schildje van rijksmonument. Het hele jaar door is het gratis te bezichtigen.
Klik op bovenstaande afbeelding voor een fotoserie
Het gaat om een rechthoekige hardstenen kapel die over een graf is gebouwd door de Eindhovense firma Barette. Het dak heeft een ‘zadelmodel’. Aan de zuidkant geeft een deur toegang tot het kapelletje. Door het raam in de deur is het ook mogelijk om binnen te kijken. De zijmuren hebben een glas-in-loodvenster. Boven de deur staat in een driehoek met gouden letters ‘Familie Maas-Leën’ en daaromheen ‘De dood is de weg tot het leven H. Amb’. Kijk je door het raampje, dan valt meteen een grote marmeren plaquette op met diverse namen van de families Maas en Leën. Het oudste jaartal bij de namen is het jaartal 1883. De moeite waard om te kijken hoe deze grafkapel ontstaan is.
De stichting Op den Rösheuvel zorgt namens de gemeente voor het beheer van de begraafplaats. Bestuurslid Wil Coolen legt uit dat er van het geslacht Maas-Leën zéker nog een nazaat is: Hein Maas. “Hij is de zoon van oud-onderwijzer Jan Maas. Jan (overleed in 2008) was graag op de begraafplaats; het was zijn tweede huis”, vertelt Coolen, waarna hij de complete stamboom van de bekende Valkenswaardse families Maas, Leën en Van Best oplepelt. Alle drie zijn ze door huwelijk aan elkaar verbonden en vormen de basis van de rijke historie van de grafkapel. Een kleine speurtocht leert dat Hein Maas in Texas woont.
Huisje op graf
“Mijn betovergrootvader Henricus Maas huwt Kaatje Leën”, vertelt Hein Maas. “Na het overlijden van de broer van Kaatje, Jaan-Oom, wordt het grafhuisje gebouwd.” Piet (Peter Willebrordus) Maas, vierde zoon van Maas-Leën creëert een stichting voor de grafkapel en geeft opdracht om het huisje te zetten op het graf van zijn ouders en broer.
Tekst gaat verder onder de foto
‘We zijn blij’
Er mag in principe niemand meer worden bijgezet, want in de stichtingsakte staat dat de grafkelder bedoeld is voor de ongehuwde kinderen Maas-Leën. Om die reden rust de enige gehuwde zoon van Maas-Leën, Mathieu, niet in de grafkelder maar in de nabijheid van het monument. “Wij als familie zijn er blij mee dat de grafkapel een rijksmonument is geworden”, laat Hein Maas vanuit de Verenigde Staten weten. In totaal zijn er zes familieleden begraven: H. Maas in 1883, zijn vrouw P.C. Leën in 1890, haar broer Adriaan L. Leën in 1913, en drie kinderen van Maas-Leën: Jac in 1882, Jan in 1914 en Jeannette in 1942.
“De oudste bijzettingen onder de Maas-Leënkapel betreft graven die zijn overgebracht van het oude, algemene deel van de begraafplaats naar de graftombe, die dus van 1913 dateert”, vertelt Coolen. Het grafmonument is volgens de monumentenlijst van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van de katholieke grafcultuur.
‘Bovendien is het een typisch monument voor de katholieke elite’, valt te lezen over de grafkapel die zo mooi gaaf bewaard is gebleven. Zeker de moeite van een bezoek waard. Tijdens de monumentendagen of elke dag van de week.
Like onze FACEBOOKPAGINA of schrijf je in voor de NIEUWSBRIEF en mis niets
Valkenswaard Nieuws is onderdeel van Klinkr Media. Meer info? Bezoek KlinkrMedia.nl