Nu het nog kan worden archeologische opgravingen gedaan aan de Mgr. Smetsstraat in Valkenswaard, voordat de N69 wordt verlegd. Archeoloog Jan Roymans geeft uitleg over de resultaten tot nu toe.
Klik op bovenstaande afbeelding voor een fotoserie
“We lopen vóór de graafmachines uit”, zo begint Roymans zijn verhaal. Gehuld in oranje jas en gewapend met een koker, rolletjes papier en wat plastic zakjes vergelijkt hij zijn beroep met een rechercheur. Hij houdt zich bezig met het in kaart brengen van alles wat er in de grond te vinden is. “De bodem is als een archiefkast waar veel informatie van mensen in zit. Immers: 99 procent van de geschiedenis van de mens zit in de grond”, vertelt hij.
Zo’n vijftig oudere mensen en basisschoolkinderen luisteren naar zijn verhaal. “Dit bodemarchief kun je maar één keer lezen. Zodra je de grond opentrekt, en niet goed documenteert, is het voorgoed verloren”, zegt de onderzoeker.
Wat vooral te zien valt, zijn de zandverkleuringen, in vaktermen een bodemprofiel genoemd. Er zijn strepen in de bodem getrokken, sleuven gegraven, hier en daar is een rood-wit lint gespannen en het afgegraven perceel is omgeven door hoge bergen zwarte aarde. “Die puntige zwarte sporen zijn spitsporen. Die ontstaan doordat de bewoner de grond omspitte en daarna weer dichtgooide. Graaf je dat weer op, dan ontstaan zwarte vlekken. Deze stammen uit ongeveer het jaar 1800. We hebben ook sporen uit 1700 gevonden”, vertelt Roymans.
Tekst gaat verder onder de foto
Dan deelt hij enkele foto’s uit waarop de opgravingen zijn afgebeeld. “De donkere vulling op de afbeelding zijn greppels. Elk spoor krijgt een nummer en wordt beschreven. Het was een gigantische klus om dit alles te onderzoeken”, legt hij uit. Intussen stellen de bezoekers enkele vragen. “Tot een jaar of drie geleden lag hier nog een boerderij. Kijk, hier ligt nog een pvc-pijp van de riolering. Die laten we nog liggen omdat die een archeologisch spoor doorkruist. En daar vonden we enkele scherven van een eetbord”, zegt hij en laat twee geglazuurde stukken aardewerk zien uit de zestiende eeuw. Ook toont hij een kleine aardewerk-drinkbeker uit die periode.
Een stukje verder op het terrein is een sleuf gegraven, waardoor je op elke halve meter een zwarte verkleuring ziet van paalsporen. “Tussen de palen – palisaden genaamd – werden takken gevlochten, zodat een wand ontstond om het vee bijeen te houden”, en Roymans wijst naar de contouren van de boerenhoeve uit de zestiende eeuw. “Er was een potstal en pal erachter waren twee waterputten. We hebben ook karrensporen teruggevonden, omdat die diep in de grond snijden.”
Als een detectiveserie
Op het einde van de openlucht-excursie zegt Roymans: “Archeologie is als een detectiveserie. Veel gegevens bij elkaar zoeken. De poetsvrouw heeft veel sporen weggepoetst, waardoor het steeds lastiger wordt het juiste verhaal te achterhalen”, en legt uit dat dát de reden is waarom de onderzoekers op de graafmachines vooruit lopen. Over enkele maanden zal een lezing gegeven worden over alle bevindingen van deze opgraving.
Like onze FACEBOOKPAGINA of schrijf je in voor de NIEUWSBRIEF en mis niets
Valkenswaard Nieuws is onderdeel van Klinkr Media. Meer info? Bezoek KlinkrMedia.nl