Teruglezen: Volledige nieuwjaarstoespraak burgemeester Anton Ederveen

Foto: Ton van de Wijdeven - Facebook Gemeente Valkenswaard

“Dames en Heren,

Allereerst heet ik iedereen van harte welkom.

Zoals elk jaar veel bekende gezichten, maar ook nieuwe. Het doet me goed om u allemaal hier te zien. Mede namens de gemeenteraad en de wethouders wens ik u alle goeds voor 2019.

Samen blijven we vol energie de toekomst van Valkenswaard, Dommelen en Borkel en Schaft vormgeven. Zoals we dat ook in het afgelopen jaar hebben gedaan. Een jaar wat ons veel heeft gebracht: een nieuw gemeentebestuur, nieuwe samenwerkingsrelaties en verbanden en grote sprongen voorwaarts in langlopende projecten die ons allemaal aan het hart gaan. Maar ook kleinere successen, die de saamhorigheid in onze gemeenschap laten zien. Een gemeenschap waar ik en mijn gezin met veel plezier deel van uitmaken en, met dank aan de positieve herbenoemingsvoordracht van de gemeenteraad en indien het zijne majesteit behaagt, ook de komende jaren weer.

Laat ik u eens meenemen in het afgelopen jaar, met een aantal doorkijkjes naar wat ons komend jaar te wachten staat.

Discussie

Vorig jaar januari stonden we aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen. De tijd waarin we altijd wat in onszelf gekeerd de balans opmaken voordat we weer voor vier jaar mogen uitvliegen. Ik riep eenieder op vooral een keus te maken voor de komende vier jaar. Tijd om partij te kiezen, noemde ik dat. Maar een jaar geleden publiceerde het Eindhovens Dagblad ook over vermeende integriteitsschendingen. Daarmee brak een periode aan waarin we als politici en bestuurders veel in de spiegel hebben gekeken denk ik: naar het eigen handelen, naar de eigen betrouwbaarheid en naar de verantwoordelijkheid als volksvertegenwoordigers. De discussies die volgden in de daaropvolgende maanden – en nog steeds – met college en raad, hebben ons allen veel inzicht geven. En zolang we het onderwerp bespreekbaar maken en houden, blijven we scherp op onze besluiten, ons eigen handelen daarbij en de belangen die daarmee gemoeid zijn. Zo hebben we recentelijk als college alle adviezen van de onderzoekscommissie overgenomen in een nieuw integriteitsvoorstel; nog vast te stellen door de raad eind deze maand. Zodat we elkaar kunnen blijven aanspreken. In úw belang en dat van een integer gemeentebestuur.

Vorig voorjaar bracht ook weer een klein genietmoment. Zoals de spontaan ontstane ijsbaan op het Wilhelminapark. Met dank aan heel veel vrijwilligers en aanjagers, aan de buurtvereniging, gemeentemedewerkers, Brabant Water en nog heel veel anderen was het in een paar dagen opgetuigd. Ik had alleen maar hoeven zeggen dat ik het goed vond en in een mum van tijd lag de baan er. Compleet met koek en zopie tent én sfeerverlichting! Een klein maar prachtig voorbeeld van hoe we samen, binnen een paar dagen, iets voor elkaar kunnen krijgen. Tegelijkertijd verrezen er in die tijd nieuwe boom- en plantenbakken, zijn de parkeerterreinen opgeknapt met nieuwe laadpalen op het Kerverijplein en op het Carillonplein en kwam er duurzame verlichting. Zo krijgt ons winkelhart de levendige uitstraling die het verdient en die het nodig heeft! Want de tijden zijn veranderd en vragen om andere inzichten en oplossingen. En ook hier in samenwerking. Met centrummanagement, met Valkenswaard Marketing, met de horeca en winkeliers en met centrumbewoners en tal van andere partijen blijven we ons daar ook het komende jaar voor inzetten.

Tekst gaat verder onder de foto

Kinderburgemeester
Burgemeester Anton Ederveen bij een bezoek aan basisschool De Dorenhagen

Gezamenlijkheid

De gemeenteraadsverkiezingen in maart betekende zowel forse verandering als continuïteit. Forse verandering door de vele nieuwe gezichten in de gemeenteraad en met een geheel nieuwe wethoudersploeg.
Dat laatste nogal onverwacht, want we hebben natuurlijk allemaal meegeleefd met Mart Wijnen. Onze mister N69 die het karwei zo graag af had gemaakt. Ik heb hem al gezien geloof ik en zoals u en ik hem kennen zal hij – als een man die midden in de Valkenswaardse gemeenschap staat – ongetwijfeld iets voor ‘zijn’ dorp blijven betekenen. Een verandering dus, maar ook continuïteit. Want de samenstelling van de coalitie bleef dezelfde als de afgelopen twee periodes met als titel ‘koersvast en vernieuwend’. Daarbij doet het me wel zeer deugd dat er in de praktijk in de gemeenteraad weinig wij-zij denken is waar te nemen. Ook daar is het vertrekpunt de gezamenlijke inzet voor onze gemeenschappen.

Het was ook de maand met de eerste schop in de grond voor ons nieuwe multifunctionele sportcomplex. En zoals u weet is het gerenoveerde binnenbad sinds november weer open en naar verwachting wordt de nieuwe Wedert in maart opgeleverd met natuurlijk het buitenbad. Een buitenbad met vorig jaar zomer het recordaantal van 64.000 bezoekers; overal uit de regio rondom Eindhoven en ook veel uit België. Regionale samenwerking betekent bij ons niet alleen mooie plannen en papier, maar ook gewoon handen uit de mouwen, aanpakken en realiseren. Dus hebben we in tijden van crisis de bewuste keus gemaakt om te investeren in een nieuw complex, met daarvan nu het resultaat. Want sport houdt niet alleen ons lichaam en geest jong, het houdt ook onze gemeente jong. Een heel bewuste keus, direct gerelateerd aan onze toekomstvisie met daarin de nadruk op jongeren en jonge gezinnen, dus ook in voorzieningen daarvoor. En ja, de regio is van harte welkom. Ook in onze nieuwe woningen, met een realisatietempo waarin we regionaal voorop lopen.

De komende discussie rondom bijvoorbeeld het Eurocircuit is er ook zo één van handen uit de mouwen: veertig jaar historie in het dossier zorgvuldig richting toekomstkeuze brengen. Wat willen we in de balans tussen onze kwetsbare natuur, vrije tijd en werkgelegenheid, tussen groen en genieten? Je kunt daarbij de vraag stellen of de tegenstelling wel terecht is, en of we elkaar wel in die scherpte moeten opzoeken. Want we genieten inderdaad al decennia lang met elkaar van dat circuit en we zijn het met elkaar eens over het belang van het beschermen van ons groen. Zoek in plaats van de tegenstelling elkaar dan juist op.

Natuur

Ons goud ligt in het groen, en dus staat het samen beschermen van onze kwetsbare natuur en het samen maken van duurzame keuzes voorop. Zo zagen we vorig voorjaar de zichtbare resultaten van het vele werk in de wintermaanden van onze groenmedewerkers. Letterlijk aanpoten, want zij waren gestart met het planten van duizend vierkante meter bloembollen. Dat zijn 155.000 bloembollen dames en heren. En daarnaast plaatsten ze ook nog zo’n 250 tot 300 bomen!

En met elkaar maken we keuzes die natuur en recreatie samenbrengen in ons buitengebied, zoals in het programma Groote Heide Dommelland. Dat levert de gemeente meer bezoekers, bestedingen en banen op. Plannen die het afgelopen jaar samen met u in verschillende sessies zijn besproken en ingevuld. Groen en genieten hand in hand. En ook dit ligt eind deze maand ter besluitvorming voor in de gemeenteraad.

Voor de zomer werd Valkenswaard weer getroffen door een grote brand. Midden in het centrum bij het volgens mij ons allemaal vertrouwde autobedrijf Jonkers aan de Luikerweg. Het zo welbekende oude gedeelte, de busgarage, ging verloren maar samen met alle hulpdiensten werd er razendsnel opgetreden. Met dank ook aan de lokale kennis en kunde van de Valkenswaardse brandweervrijwilligers. Met vele collega’s uit de regio wisten ze het nieuwe pand inclusief de oldtimers en veel historie te behouden. En hoe hartverwarmend was de betrokkenheid van al die inwoners die in de dagen daarna nog langskwamen.

Buurten, spullen brengen of gewoon een hart onder de riem. Samenleven werd en is zo echt een werkwoord.

De wijken

Ook in het veiligheidsdomein dus en in onze wijken en buurten. Of het nou in het Gegraaf is of in Geenhoven. Het is mooi en bijzonder hoe we op elkaar kunnen rekenen en elkaar zo nodig daar ook helder op aanspreken. Daarom ondersteunen we als gemeente ook mooie initiatieven zoals de pilot ‘Ontmoeten in Geenhoven’. Waar jong en oud, professionals en vrijwilligers, elkaar in de wijk, in een informele setting kunnen ontmoeten. Waar je zonder schroom kunt binnenstappen voor advies of hulp. Waar je je beter kunt redden door een netwerk om je heen te creëren. En dat creëert niet alleen saamhorigheid in de wijk, het is ook één van de vele mogelijke oplossingen in onze zoektocht binnen het Sociaal Domein. Passende hulp met oog voor de mens áchter de vraag. Want soms ligt de oplossing dichter bij huis dan je denkt. Ook daar gaan we ons in het komende jaar meer op focussen. Omzien naar elkaar. Niet alleen in de mooie warme Kerstperiode, maar door het jaar heen. Omzien naar elkaar, omdat dat gewoon hoort.

Vorig jaar zomer zagen we een heel bijzondere vorm van samenwerking. Zomaar in het wild in onze natuur. Bezig met herstelwerkzaamheden van de Malpie-brand het jaar daarvoor. Een kudde Kempische Heideschapen was druk op de ‘brandvlakte’ in het noordelijke deel van de Malpie. Nostalgische plaatjes in de aanloop naar de jaarlijks drukste maanden op onze evenementenkalender. Er is hier altijd wat te doen en we zijn er met z’n allen ook altijd heel druk mee én we genieten er van. Veelal gedragen door de inzet van vele vrijwilligers, die dit allemaal samen mogelijk maken. Stichting Valkenswaard Marketing, VVV Valkenswaard en Centrummanagement zijn waardevolle partners die ons helpen als inwoners te blijven genieten van al het moois om ons heen, van de activiteiten en die Valkenswaard daarbuiten op de kaart zetten. Zodat we ook in de toekomst bezoekers naar onze bruisende gemeente blijven trekken. Ik noemde ‘m al: de balans tussen natuur, vrije tijd en werkgelegenheid. Het gaat niet vanzelf.

Dat we alleen samen daadwerkelijk stappen maken werd geweldig zichtbaar in Winkelcentrum De Belleman. De winkeliersvereniging onder de bezielende leiding van Bernd Korner, samen met Sport- en Ontmoetingscentrum (SOC) De Belleman en Stichting Doe mee® met Dommelen hadden de renovatie al helemaal uitgedacht. Dus hup, vanuit de gemeente het budget en de uitvoering helemaal in handen gelegd van die initiatiefnemers. Het had wat meer voeten in aarde kan ik u verklappen, maar ik vond het een prachtig voorbeeld van overheidsparticipatie. En een hele mooie doorkijk waar we als gemeente, samen met ú, naartoe willen.

Samen werken en gestalte geven aan de toekomst van Valkenswaard. En dat begint bij zoiets kleins als een idee.

Afgelopen najaar kwamen we ook met elkaar in discussie over de huisvesting van de boodschappenmand. Een voorziening die in deze tijd eigenlijk niet meer nodig zou moeten zijn, maar dat toch is. Goed dat de voedselbank, en intensiever met sociale zaken van de gemeente, aandacht heeft voor en geeft aan degenen die het minder hebben, die hulp of ondersteuning nodig hebben of simpelweg net dat duwtje in de rug nodig hebben om vooruit te komen. Door als gemeenschap en gemeente samen op te trekken, met ú, met partners en vrijwilligersorganisaties. Door als inwoners elkáár te helpen met kleine dingen kunnen we in het groot het verschil maken.

Nieuw college

En u heeft het vast afgelopen najaar ook gemerkt: het nieuwe college is volop uit de startblokken gegaan. Niks rustig inwerken. Aanpakken! Koersvast en vernieuwend. Dus u zag ze ook steeds vaker in de media.
Zoals met de opening van een DigiTaalhuis in de bibliotheek Valkenswaard, waar volwassenen die moeite hebben met de Nederlandse taal terecht kunnen. Maar ook de cursus Digisterker, waar mensen wegwijs worden gemaakt in het regelen van zaken op internet.
Het Automaatje, een samenwerking tussen de gemeente Valkenswaard, Cordaad Welzijn, de ANWB en vele vrijwilligers die met hun eigen auto minder mobiele buurtgenoten ‘terugbrengen’ in de maatschappij.
Maar ook aandacht voor het milieu met acties door ons gemeentelijk zwerfvuilprogramma Schoon Valkenswaard. Zoals de recente opruimactie van vuurwerkafval na de jaarwisseling. Of deelname aan de landelijke opschoondag waarbij leerlingen van de basisschool de wijk in gaan om ons zwerfafval op te ruimen.

En zo zijn er nog legio andere voorbeelden waarin het College graag meewerkt aan het vormgeven van die saamhorigheid in Valkenswaard.

Een saamhorigheid die we ook breed in de wereld zagen 75 jaar geleden in 1944. De Stichting Valkenswaard Viert, uw mede-inwoners zelf onder voorzitterschap van Geert Jacobs (mogelijk uw tandverzorger…), zijn druk bezig met het programma van 75 jaar bevrijding van Valkenswaard. Startend de 14e september met Operation Market Garden met parachutisten, een expositie, een bevrijdingsconcert van De Volharding, 20 jaar Val Val D’rie de dag erna, de Liberation Taskforce die weer in colonne komt doortrekken, de herdenking op 17 september mét een delegatie van het regiment Irish Guards en een bevrijdingsconcert van de gezamenlijke muziekverenigingen. En dat is nog pas het conceptprogramma.

We vergeten nog wel eens hoe er voor onze vrijheid en verworvenheden gestreden, gevochten en geleden is. In felle discussies over de toekomst van Europa, over asiel en migratie, over arm en rijk, over wij en zij, mis ik steeds vaker dat historische besef. De zegeningen die we hebben als inwoners van dit land en hoe daar de afgelopen 75 jaar ook aan gewerkt is, niet vanzelfsprekend zijn en vraagt ons aller inzet en onderhoud.

Dat is wat mij mede inspireert en drijft om het belang van samen bij voortduring te onderstrepen. Vanuit mijn overtuiging dat je alleen wellicht sneller gaat maar samen verder komt.

Zoals dat net voor de Kerst nog zo mooi zichtbaar werd toen ik mijn handtekening kon zetten onder de uitvoeringsovereenkomst N69 met de provincie en vervolgens met u daarop het glas kon heffen. Met dank aan het werk en de inzet van velen. Daarmee ligt eindelijk, na zoveel jaar, de weg straks letterlijk vrij voor een gezonde toekomst van ons Valkenswaard, ons Dommelen en ons Borkel en Schaft. Het einde van een tijdperk noemde ik dat een paar weken geleden. Een tijdperk dat zich kenmerkt door discussies over de toekomstbestendigheid en leefbaarheid van ons dorp, dat meer en meer gebukt ging onder de toenemende verkeersdruk en overlast van vrachtwagens. Een tijdperk waar we dit college – met dank aan al die voorgangers en alle winkeliers, ondernemers, bewoners en ga zo maar door – met liefde en plezier afscheid van nemen.

Daarmee zijn we een nieuwe fase ingegaan. Waarin we ons gezamenlijk met volle overtuiging blijven richten op een gezonde, duurzame toekomst van Valkenswaard. Waar groen en genieten hand in hand gaan. Waarin het fijn vertoeven is in een levendig centrum. Waar we in het buitengebied een brug slaan tussen onze kwetsbare natuur, vrije tijd en werkgelegenheid. Waarin we samenwerken aan onze gemeenschappen, voor onszelf, voor toekomstige bewoners en voor al onze bezoekers.

Natuur, recreatie en jongeren en jonge gezinnen zijn daarin steeds terugkerende thema’s uit onze Toekomstvisie.

Kinderburgemeester

En ik wil dit jaar dan ook starten door een oproep te doen aan met name die jonge stem in onze gemeente. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, dus komend jaar ga ik op zoek naar een Kinderburgemeester voor Valkenswaard. En inderdaad, onze Teun mag niet meedoen. Want, en dan ben ik weer bij het begin van mijn verhaal: dat zou niet integer zijn.

Maar we zijn zo enorm trots op onze dorpen en kernen, dat het mij goed lijkt om kinderen over de toekomst daarvan nog nadrukkelijker een stem te geven in onze plannenmakerij.

Vandaar: burgemeester zoekt extra burgemeester. U gaat er nog van horen.

Voor nu, met alles wat we weer bereikt hebben, komend jaar willen gaan doen en in de jaren daarna proost ik graag met u op de toekomst. Een goed en gezond nieuwjaar!”

-Burgemeester van Valkenswaard, Anton Ederveen

Het laatste nieuws uit gemeente Valkenswaard ontvangen? Meld je aan voor de NIEUWSBRIEF